Ontwikkeling Portefeuille- en Asset Management stagneert [onderzoek 2019]

Dit is een artikel uit 2019. De meest recente onderzoeksresultaten vind je via https://corporatiestrateeg.nl/resultaten-pam/.

De professionalisering van portefeuille- en asset management vordert langzaam. Dat blijkt uit het onderzoek dat De Corporatiestrateeg in 2019 voor het derde jaar op rij hield onder 97 deelnemende corporaties. De gemiddelde corporatie heeft weliswaar op papier het portefeuille- en asset management uitgewerkt, maar nog niet in de organisatie geborgd.

Bijna 30 procent van alle corporaties heeft het Portefeuille- en Asset Management nog helemaal niet compleet uitgewerkt. Iets meer dan een derde van de corporaties werkt in 2019 met een vaste jaarcyclus waarbij onderdelen van portefeuille- en asset management regelmatig worden geactualiseerd.

Opvallend is dat sinds het eerste onderzoek in 2017 steeds minder corporaties hun werkgebied goed zeggen te kennen. Ook hebben steeds minder corporaties bij het werkgebied passende doelen opgesteld. De randvoorwaardelijke onderdelen van portefeuille- en asset management (zoals datakwaliteit, software, procesbeschrijvingen en capaciteit in de organisatie) zijn wel steeds beter ontwikkeld.

Toelichting op het onderzoek

Hieronder lees je meer over de betekenis van de ontwikkelingsfasen voor portefeuille- en asset management.

Fasen van portefeuille- en assetmanagement

Op basis van het enquête-onderzoek is voor elke corporatie bepaald in welke ontwikkelingsfase van portefeuille- en assetmanagement de corporatie zich bevindt. Bij elke ontwikkelingsfase horen andere prioriteiten waar een corporatie op dat moment aan kan werken om het portefeuille- en assetmanagement verder te professionaliseren.

Om corporaties te helpen met het stellen van prioriteiten, heeft De Corporatiestrateeg het onderstaande fasenmodel ontwikkeld. Er zijn binnen dit model in totaal 7 fasen van portefeuille- en assetmanagement te onderscheiden.

Download ons e-boek over asset management

In fase 0 heeft een corporatie helemaal geen portefeuille- en assetmanagement.

In fase 1 zijn er bij een corporatie onderdelen van portefeuille- en assetmanagement aanwezig, maar is het nog niet compleet.

In fase 2 heeft een corporatie het portefeuille- en assetmanagement compleet op papier: er is een wensportefeuille, er zijn opgaven en kaders en er is op complexniveau in beeld wat de corporatie met de complexen wil. Daarnaast heeft de corporatie verschillende projecten in beeld en het is duidelijk hoe deze projecten worden ingericht.

In fase 3 is het portefeuille- en assetmanagement opgenomen in de jaarcyclus. Er is een vastgesteld proces voor het jaarlijks actualiseren van alle onderdelen van het portefeuille- en assetmanagement.

In fase 4 wordt het portefeuille- en assetmanagement integraal in de organisatie opgenomen. Tijdens deze fase is veel aandacht voor het verbeteren van de uitvoering en het betrekken van belanghebbenden bij het beleid. Er is specifieke software om alle onderdelen van portefeuille- en assetmanagement te faciliteren.

In fase 5 is er sprake van dynamisch portefeuille- en assetmanagement. Er is continue aandacht voor nieuwe ontwikkelingen. Los van de jaarcyclus kan er snel ingespeeld worden op nieuwe volkshuisvestelijke, economische en politieke ontwikkelingen. Deze worden direct doorgevoerd in het beleid. In de uitvoering vindt afstemming plaats met belanghebbenden, zoals de gemeente.

In fase 6 bereikt het portefeuille- en assetmanagement van een corporatie ‘de ideale wereld’. Het portefeuille- en assetmanagement wordt opgesteld en uitgevoerd binnen het netwerk waarin corporatie en belanghebbenden samen optrekken. Op alle onderdelen van het beleids- en uitvoeringsproces wordt met belanghebbenden samengewerkt, zowel bij het definiëren van de opgaven en het maken van beleidskeuzes als bij het uitvoeren van de maatregelen. Het is overigens zeer de vraag of het bereiken van deze fase realistisch is voor (het netwerk van) veel corporaties. Om een compleet beeld te kunnen schetsen is deze fase wel in het model opgenomen.

Download ons e-boek over asset management.

Onderdelen van portefeuille- en asset management

In het onderzoek heeft De Corporatiestrateeg vragen gesteld over de volgende onderdelen van portefeuille- en assetmanagement:

• Inhoudelijk: In hoeverre zijn de opgaven en kaders in beeld, en heeft de corporatie beleid en maatregelen op alle niveaus?
• Organisatorisch: In hoeverre is duidelijk welke medewerkers en belanghebbenden betrokken zijn (en hebben zij tijd)?
• Processen: In hoeverre zijn er (vastgestelde) processen en zit portefeuille- en assetmanagement in de jaarcyclus?
• Data: In hoeverre gebruikt de corporatie kwalitatief goede data, en beschikt de corporatie over voldoende relevante data?
• Software: In hoeverre heeft de corporatie (en gebruikt deze) software ter ondersteuning van portefeuille- en assetmanagement?

 Dit is een artikel uit 2019. De meest recente onderzoeksresultaten vind je via https://corporatiestrateeg.nl/resultaten-pam/.