De Beleidsachtbaan of het OTB procesmodel gebruiken?
18 juli 2017 
3 min. leestijd

De Beleidsachtbaan of het OTB procesmodel gebruiken?

Voor de opzet van vastgoedsturing bestaan verschillende methodes. Zo heeft het OTB een procesmodel ontwikkeld en beschreef Peter van Os de beleidsachtbaan. Welk model is nu het beste?

Download het e-boek Vastgoedsturing: 7 praktische tips voor woningcorporaties.

Een procesmodel is een verzameling van bouwstenen

Naast de beleidsachtbaan en het OTB-model zijn er nog een aantal modellen. Wanneer je deze ontrafelt, zul je zien dat alle modellen grotendeels uit dezelfde bouwstenen bestaan die op een andere manier georganiseerd zijn.

Modellen helpen vooral bij het bedenken hoe deze bouwstenen op elkaar moeten aansluiten. In dat verband is de beleidsachtbaan een goed model. Hierin zie je duidelijk hoe je het strategische niveau verbonden is aan het tactische niveau, en uiteindelijk ook aan het operationele niveau.

Beleidsachtbaan voor vastgoedsturing

Het OTB-model laat heel mooi zien hoe je tegelijkertijd op verschillende schaalniveaus aan verschillende onderdelen van je jaarcyclus (van analyse tot evalueren) kunt werken.

OTB model vastgoedsturing strategisch voorraadbeleid

Download het e-boek Vastgoedsturing: 7 praktische tips voor woningcorporaties.

Koppeling van het model aan de jaarcyclus

Er bestaan ook modellen die vooral een stappenplan zijn. Ik laat zelf vaak het plaatje zien waarbij de bouwstenen in de jaarcyclus van de corporatie geplaatst zijn.

Dit is een waardevolle aanvulling die meer inzicht geeft in het daadwerkelijke proces.

Het doel van de verschillende modellen is immers om duidelijk te maken hoe vastgoedsturing werkt of zou kunnen werken.

jaarcyclus vastgoedsturing

Welk model je ook neemt: uiteindelijk heb je alle bouwstenen nodig en moet je deze goed op elkaar laten aansluiten.

Actualiseer de bouwstenen afzonderlijk van elkaar

Wat ik corporaties vaak aanraad, is om elke bouwsteen apart uit te lichten. Dit houdt in dat je begint met een aparte notitie over wat er aan de hand is in het werkgebied. Ik noem dat zelf het in beeld brengen van opgaven en kaders. In het OTB-model is dat de analysefase. In de beleidsachtbaan is dat het verkennen en analyseren van de beleidsomgeving en de woningmarkt.

Wanneer je de opgaven en kaders goed in beeld hebt, kun je een aparte notitie maken over de gewenste omvang van je woningvoorraad en de categorieën waarin je de voorraad wilt onderverdelen. Dat is je wensportefeuille.

In de Beleidsachtbaan komt dat terug in het formuleren van ondernemingsdoelstellingen en het opstellen van het portefeuilleplan. Bij het OTB-model komt dat terug op het portefeuilleniveau bij de doelstellingen en strategieën, voorspellen en toetsen en portefeuilleplan en beleidsplannen.

Download het e-boek Vastgoedsturing: 7 praktische tips voor woningcorporaties.

Doordat je de opgaven en kaders en de wensportefeuille ziet als twee aparte bouwstenen, wordt het gemakkelijker om deze te actualiseren. Je zult niet na een jaar nieuw woningmarktonderzoek doen. Maar je kunt wel kijken of je met nieuwe beleidsuitgangspunten, en met wat je nu weet, nog hetzelfde naar de analyse kijkt.

En als je anders naar dezelfde analyse kijkt, blijft de wensportefeuille dan hetzelfde?

Zo niet, dan pas je op dat moment alleen de bouwsteen ‘Wensportefeuille’ aan. De andere notitie blijft hetzelfde. Zo hoef je niet alles steeds opnieuw te doen.

Het asset management is een aparte bouwsteen in de modellen. In het OTB-model is dat de cirkel op complexniveau. In de beleidsachtbaan is dat de fase van het labelen van complexen.

Wat in beide modellen ontbreekt, is het vanuit een helikopterblik aangeven hoe je de vastgoedsturing in je organisatie verankert en uitvoert. Dat is een soort plan van aanpak.

Daarin stel je onder andere vragen als: Hoe voer je asset management in in je primaire systeem? Hoe vertaal je de maatregelen in de begroting op zo’n manier dat uitvoerende medewerkers weten wat er moet gebeuren wanneer een woning muteert?

Er is kortom geen ‘beste’ model. In alle gevallen heb je de bouwstenen uit elk model nodig, en zul je die goed op elkaar moeten laten aansluiten. Elk model geeft vanuit zijn eigen invalshoek inzicht in hoe je dat kunt doen.

Download het e-boek Vastgoedsturing: 7 praktische tips voor woningcorporaties.

Henk Heeger
Door

Henk Heeger

op 11 Aug 2017

Dank voor deze samenvatting van de twee meest gebruikte modellen voor vastgoedsturing bij corporaties. De essentie van ‘modellen’ wordt hierin fraai verduidelijkt. Je wijst er terecht op dat deze modellen grotendeels uit dezelfde bouwstenen bestaan. Beide modellen zijn immers ontstaan na jarenlange ervaringen en hebben zich in de praktijk bewezen. De beperkte verschillen in de modellen zitten met name in het aantal onderscheiden schaalniveaus en in het aantal ‘knooppunten’ tussen de schaalniveaus. Modellen streven naar een algemene geldigheid, maar als vastgoedsturing daadwerkelijk vormgegeven wordt, is eerst nog een grondige uitwerking van elke bouwsteen nodig om deze passend te maken voor de specifieke situatie, corporatie, betrokkenen, jaarplanning, etc. Sommige bouwstenen vergen wellicht een stevige inzet, terwijl andere bouwstenen al actueel genoeg zijn. Het OTB-model bijvoorbeeld is hiervoor al uitgewerkt naar ruim 250 kleinere bouwstenen, maar desgewenst kunnen ook deze nog verder verfijnd worden naar concrete taken.Inhoudelijk ben ik benieuwd of je het wijk/buurt/kernniveau ook tot assetmanagement rekent. Ikzelf denk van wel (en hoort dus ook de cirkel gebiedsniveau tot assetmanagement). Beide modellen doen daarover geen uitspraak, mede omdat het begrip assetmanagement pas later geïntroduceerd is in de corporatiesector en de commerciële sector (waarvandaan het begrip assetmanagement komt) meestal geen sterke bemoeienis heeft met wijken/buurten.Ik ben overigens enthousiast over jouw vormgeving van het OTB-model; helderder dan het origineel. Ik ga weer eens aan het origineel sleutelen 

Rein Bakker
Door

Rein Bakker

op 16 Aug 2017

Een schema dat verduidelijking geeft en samenhang helder maakt, erg nuttig. Punt van aandacht uit mijn praktijk is dat corporaties worstelen met het inpassen van de beide cycli en de nieuwe bureaucratische 'Woningwet- werkelijkheid' inclusief de dPi (en voor vastgoedsturing m.i. minder relevant) de dVi. Deze kennen beiden hun eigen begrippenkader(s), normeringen en definities die matig aansluiten op de praktijk van de strategisch - tactische vastgoedsturing. Ander punt van aandacht is de relatie met de (jaarlijkse) taxatie/waarderingscyclus. Die zou ik nog wel willen toevoegen aan het model.

Reactie plaatsen

Nieuw: Cheatsheet Huurbeleid 2023

Nooit meer zoeken naar de juiste getallen: download nu gratis de Cheatsheet Huurbeleid 2023. Met alle actuele cijfers handig op een rij.

Cheatsheet Huurbeleid 2023