Vastgoedsturing

van corporatiestrateeg.nl

Vastgoedsturing

08/26/2025

4 min

Portefeuille- en assetmanagement: waarom de ontwikkeling stokt en hoe je verder komt

08/26/2025

4 min

Portefeuille- en assetmanagement vormt de basis van hoe corporaties hun woningen beheren, toekomstbestendig maken en werken aan nieuwbouw. Elk jaar doe ik onderzoek naar de ontwikkeling van dit vakgebied bij woningcorporaties.

Deze zomer (2025) was dat voor de negende keer. In totaal deden dit jaar 82 corporaties mee aan het onderzoek.

De resultaten van 2025 laten een opvallend beeld zien: de ontwikkeling stagneert, en er dreigt zelfs een achteruitgang.

Slechts 44% van de corporaties heeft portefeuille- en assetmanagement goed opgenomen in hun jaarcyclus. Andere corporaties kunnen er dus niet zeker van zijn dat hun begroting, jaarplannen en prestatieafspraken zijn gebaseerd op actuele vastgoedkeuzes.

De ontwikkelingsfasen in portefeuille- en assetmanagement

De ontwikkeling verloopt via verschillende fasen, van 0 tot 6. In fase 0 is er niets, in fase 1 staan er losse onderdelen op papier en in fase 2 is het geheel compleet uitgewerkt, maar nog niet ingebed in de organisatie.

Fase 3 is cruciaal: hierin is portefeuille- en assetmanagement structureel opgenomen in de planning- en controlcyclus. Vanuit daar kun je door naar fase 4 (integrale inbedding in de organisatie), fase 5 (samenwerking met externe partijen en voorspellend vermogen) en fase 6 (de theoretische ‘glazen bol’).

Tot en met 2022 zagen we een gestage groei naar fase 3, maar sindsdien loopt het terug. Gemiddeld voldoen corporaties nu aan zo’n 58% van de vereisten voor fase 3. Dat is onvoldoende om te zeggen dat het proces echt stevig in de jaarcyclus staat.

Meer achtergronden over de ontwikkelingsfasen hoor je in deze video:

De vijf puzzelstukjes van portefeuille- en assetmanagement

Een goed portfolio- en assetmanagement bestaat uit vijf puzzelstukjes: inhoud, organisatie, proces, data en software.

Inhoud scoort het slechtst: actuele plannen en een scherp zicht op de opgave in het werkgebied ontbreken vaak.
Organisatie en software doen het relatief goed. Er zijn mensen beschikbaar en de meeste corporaties hebben ondersteunende systemen.
Proces en data zijn de zwakke schakels. Vooral de datakwaliteit schiet tekort, waardoor inhoudelijke keuzes alsnog wankel blijven.

Uit het onderzoek blijkt dat corporaties die proces, organisatie en software op orde hebben, beter scoren op de inhoud. Maar zolang het onderdeel data achterblijft, kan de inhoudelijke kwaliteit nooit hoger scoren.

Waarom de ontwikkeling stagneert

Er zijn meerdere oorzaken voor de stagnatie – en soms zelfs terugval.

Personeelswisselingen: als het proces niet stevig is ingebed, kan vertrek van medewerkers leiden tot een terugval naar eerdere fasen.
Externe druk: corporaties moeten steeds meer doen, niet alleen op het terrein van wonen, maar ook in leefbaarheid en zorg. Dit leidt af van de basis.
Uitvoeringsproblemen: onder meer kostenstijgingen, stikstof en netcongestie maken dat plannen steeds opnieuw aangepast moeten worden.
Wispelturigheid van de overheid: corporaties moeten tegelijk een grote opgave uitvoeren én Vpb betalen. Wispelturigheid in het overheidsbeleid, zoals bij de discussie over de huurbevriezing, maken een consistent corporatiebeleid lastig.

Deze combinatie zorgt ervoor dat veel corporaties hun portefeuille- en assetmanagement niet verder brengen.

Succesfactoren bij koplopers

Corporaties die wel vooruitkomen, hebben vooral hun processen en software goed op orde. Ze weten hun portefeuilleplan door te vertalen naar complexstrategieën, begrotingen en werkplannen.

Daarnaast speelt consistentie een grote rol: de beste corporaties werken al jarenlang structureel en gestaag aan doorontwikkeling. Stapje voor stapje verbeteren duurt langer, maar is wel duurzamer.

Aanbevelingen voor corporaties

Hoe maak je portefeuille- en assetmanagement weer robuust en toekomstbestendig?

Werk met scenario’s. Neem je eigen werkgebied als basisscenario en verwerk landelijke of regionale eisen in aanvullende scenario’s. Zo kun je terugvallen op de kernopgave wanneer overheidsbeleid wijzigt.
Verbeter datakwaliteit. Gemiddeld genomen is data de ‘zwakste schakel’ van alle puzzelstukjes. Wil je inhoudelijk beter scoren, dan moet je investeren in betere data.
Zet software in voor een beter inhoudelijk resultaat. Grote corporaties hebben kleine corporaties hierin sinds 2017 ingehaald doordat hun systemen en processen beter op orde zijn. Ook kleinere corporaties moeten investeren in goede software voor portefeuille- en assetmanagement.

Het doel is dat de negatieve trend ombuigt naar groei, zoals we in de beginjaren van het onderzoek zagen.

Verder met portefeuille- en assetmanagement?

Portefeuille- en assetmanagement vraagt om consistentie, goede data en slimme processen. Door scenario’s te gebruiken en de inhoudelijke opgave centraal te stellen, kunnen corporaties zich wapenen tegen externe druk en interne kwetsbaarheden.

Wil je zelf verder aan de slag? Volg dan een training of leergang portefeuille- en assetmanagement. In de agenda zie je de eerstvolgende mogelijkheden.

De Corporatiestrateeg · Portefeuille- en assetmanagement: waarom de ontwikkeling stokt en hoe je verder komt

Resultaten uit vorige jaren

Het onderzoek over de stand van portefeuille- en assetmanagement in de sector loopt al sinds 2017. Wil je meer lezen over de resultaten uit vorige jaren? Lees dan de onderstaande artikelen:

Wil je verder met portefeuille- en assetmanagement? Volg dan een training of leergang portefeuille- en assetmanagement. In de agenda zie je de eerstvolgende mogelijkheden.