Doelmatigheid is de verhouding tussen de prestaties of activiteiten enerzijds, en de hiervoor ingezette middelen anderzijds. Woorden die vaak in verband gebracht worden met doelmatigheid zijn efficiëntie of effectiviteit. Effectiviteit wordt gedefinieerd als ‘de mate waarin gestelde doelen worden behaald’ terwijl efficiencymeting zich bezighoudt met de vraag of er in het productieproces geen middelen (inputs) worden verspild. (Bron: COELO)
COELO (Centrum voor onderzoek van de economie van de lagere overheden) heeft in samenwerking met Rik Koolma in 2013 onderzoek gedaan naar de doelmatigheid van corporaties.
Zij hebben de relatieve doelmatigheid van corporaties in kaart gebracht door de verhouding tussen output (productie) en input (kosten) van corporaties onderling te vergelijken.
De gemiddelde efficiëntyscore was 0.77 (op schaal van 0 tot 1), wat betekende dat corporaties hun bedrijfslasten gemiddeld met 23% zouden kunnen verlagen. Jaarlijks zou dit een besparing van zo’n 1,2 miljard euro opleveren.
Hieronder een overzicht van de ontwikkeling van de geharmoniseerde beïnvloedbare netto bedrijfslasten van corporaties in Nederland. De geharmoniseerde bedrijfslasten zijn de gemiddelde bedrijfslasten per verhuureenheid (vhe) van corporaties.
In de grafiek zie je dat de bedrijfslasten per vhe de afgelopen vier jaar zijn gedaald. Om precies te zijn, zijn deze bedrijfslasten gedaald van €1.014 per vhe in 2013 naar €787 per vhe in 2016. Een verlaging van bijna 29%. Dat betekent dat corporaties een stuk efficiënter zijn gaan werken, zelfs meer dan de door COELO mogelijk geachte 23%. Daarbij moet overigens wel worden meegewogen dat veel corporatie ook minder taken zijn gaan uitvoeren.
Kijkend naar de bedrijfslasten van corporaties per provincie in 2016, zie je dat er verschillen op te merken zijn. In de provincie Limburg zijn de bedrijfslasten per vhe het hoogst (€923 per vhe), gevolgd door de provincie Zeeland (€888 per vhe). De provincie Flevoland werkte in 2016 het meest doelmatig: met €680 per vhe waren de bedrijfslasten in 2016 in die provincie het laagst. Dat laatste kan uiteraard (mede) met het relatief jonge woningbestand te maken hebben.
De doelmatigheid van corporaties wordt eens per vier jaar beoordeeld tijdens een maatschappelijke visitatie. Binnen de visitatiemethodiek 5.0, ontwikkeld door Stichting Visitatie Woningcorporaties Nederland (SVWN), valt doelmatigheid onder het perspectief ‘presteren naar vermogen’. Hieronder valt naast doelmatigheid ook financiële continuïteit en vermogensinzet van corporaties (Bron: SVWN).
De corporatie wordt bij het onderdeel doelmatigheid met name beoordeeld op de vraag of de bedrijfslasten in vergelijking met een referentiegroep van vergelijkbare corporaties niet te hoog zijn.
Bekijk ook de Cheatsheet Corporatiefinanciën, daarin vind je een overzicht van alle belangrijke begrippen over geld bij corporaties in gewoon Nederlands.