Conceptueel bouwen: waarom ook jóuw corporatie daarmee aan de slag zou moeten gaan.
Weerstand: terecht of niet?
Conceptueel bouwen is een begrip dat al enige tijd rondwaard in de corporatiesector, maar nog steeds weerstand oproept. Dat is wat mij betreft grotendeels onterecht.
Er is een grote behoefte aan nieuwbouw. Op veel plekken in Nederland is er een tekort aan woningen. Volgens demografische prognoses neemt het aantal huishoudens toe. Om het woningtekort terug te dringen is het bouwen van woningen een van de belangrijkste maatregelen.
Dat bouwen moet vrij vlot gebeuren. En bovendien, zeker voor corporaties, op een betaalbare manier.
Conceptueel bouwen is dan onontkoombaar.
Er is een groot tekort aan menskracht in de bouwsector. Dat maakt het onmogelijk om alle benodigde woningen met de hand op locatie te bouwen.
Conceptueel bouwen is zodoende echt een wezenlijke oplossing. Ik vind daarom dat alle corporaties conceptueel bouwen moeten omarmen.
Flauwe argumenten
Helaas hoor ik vaak dat er weerstand tegen conceptueel bouwen is. Daarbij is het meest gebruikte argument dat er te weinig diversiteit mogelijk is.
Dat is op twee manieren geen sterk argument.
Ten eerste is het absoluut niet waar. Diversiteit is juist zeer goed mogelijk. Met conceptueel bouwen kun je juist in de afwerking variëren. Daarmee kan ook de stedenbouwkundig tevreden zijn.
Je kunt met conceptueel bouwen dus tegemoetkomen aan stedenbouwkundige wensen. En aan eisen van de gemeente. Je kunt rekening houden met wat stedenbouwkundig gezien verstandig is en bijdragen aan de ruimtelijke kwaliteit in een gebied.
Ten tweede is het ook een nogal flauw argument. Zeker gezien de huidige voorraad van corporaties. Het is nu niet bepaald zo dat er veel verschil is tussen bestaande corporatiewoningen in Vlissingen, Winschoten of Hoensbroek. Daar is met conceptueel bouwen nog wel wat diversiteit aan toe te voegen.
Ook in stedelijk gebied
Conceptueel bouwen wordt daarnaast afgedaan als iets dat alleen op uitleglocaties mogelijk is. Het zou niet mogelijk zijn binnen stedelijk gebied.
Maar ook dat is in de praktijk reeds gelogenstraft.
Ook in binnenstedelijke gebieden kun je vaak uitstekend conceptueel bouwen. Wellicht niet overal, maar wel op veel plekken.
Verschuil je niet langer
Om als corporatie echt slagkracht te verkrijgen met conceptueel bouwen is het van belang dat je de interne organisatiecultuur aanpakt. Je moet als corporatie openstaan voor oplossingen en verandering.
Verschuil je niet achter het feit dat zaken al lange tijd op een bepaalde manier uitgevoerd worden. Of achter het verliezen van de regie wat het uiterlijk van de woningen betreft.
Stap af van controlerend mee willen kijken over de schouder van de architect en de bouwer tijdens het gehele proces. Sta open voor de mogelijkheden die conceptueel bouwen biedt.
Wat jouw corporatie uniek maakt
Ten slotte is het juist voordelig om vanuit de unieke positie van je corporatie met conceptueel bouwen aan de slag te gaan.
Want wanneer je je minder gaat bezighouden met het ontwerp- en bouwproces van nieuwbouwwoningen, heb je als bestuurder en management meer ruimte om te focussen op wat corporaties écht uniek maakt.
En wat corporaties uniek maakt, is natuurlijk dat je als maatschappelijke organisatie maatschappelijke thema’s probeert op te lossen, en daarop inzet. Je wilt de keuzes daarin zo scherp mogelijk maken.
Wanneer je in beslag genomen wordt door de bouwkundige details van elke woning, kun je je niet richten op het maken van de beste keuzes voor jouw werkgebied.
Focus op maatschappelijke opgave
Hoe je wel meer focus op je kerntaak krijgt? Neem als afnemerscorporatie de woningen af die noodzakelijk zijn om de maatschappelijke opgave in jouw werkgebied goed in te vullen.
Je kerntaak is wat mij betreft het maken van goede keuzes met goede onderbouwing.
De vraag is waar je inzet als corporatie het meeste van belang is. En dat is niet bij het bouwproces van woningen.
Dat belang ligt bij de vraag of je gaat nieuwbouwen, investeren in verduurzaming of inzetten op betaalbaarheid. En wat de ideale mix daarin is.
Ik beveel het dus zonder twijfel aan om conceptueel bouwen te omarmen. En om te gaan werken aan je organisatiecultuur. Dit is een grote drempel.
Sta open voor verandering en voor het afstoten van de taken die niet tot de kerntaken van een maatschappelijke organisatie behoren.
Ik wens je daar veel succes mee. Natuurlijk is dit geen proces van ‘vandaag geleerd, morgen gedaan’. Het gaat een paar jaar duren. Maar het is belangrijk om daar nu de eerste stappen in te zetten.
Wil je meer weten over vastgoedsturing bij jouw corporatie? Lees dan ook: Vastgoedsturing: 7 praktische tips voor woningcorporaties (PDF).
