Struikelt de samenwerking rondom wonen en zorg over drempelloze woningen, of kan het ook anders? De DrieGasthuizenGroep heeft – als zorgaanbieder – zelf vastgoed in bezit. Zo kan het wonen optimaal met de zorg worden verbonden. Wat kunnen woningcorporaties en zorginstellingen die samenwerken aan wonen en zorg hiervan leren? Daarover ging ik in gesprek met Angela Jansen, voorzitter van de Raad van Bestuur van DrieGasthuizenGroep.
Strategische keuze voor vastgoed in eigen beheer
De DrieGasthuizenGroep heeft zelf ruim 400 zorgvriendelijke appartementen in bezit. Om die appartementen in bezit te houden was een strategische keuze, licht Angela toe.
“Vanuit de historie hadden we ook nog grondgebonden woningen. We hebben er bewust voor gekozen om alleen het vastgoed te behouden wat geschikt is voor ouderen. Hierdoor konden we ons volledig focussen op de combinatie van wonen en zorg voor ouderen, en hoe wij hier het best in konden ondersteunen.”
De DrieGasthuizenGroep ondervindt veel voordeel van de keuze voor vastgoed in eigen beheer.
“Wij hadden natuurlijk al de kennis en ervaring in huis om om te gaan met vastgoed en de verhuur hiervan. Daarnaast hebben we ook kennis van hoe ouderen wonen. Dat kunnen we weer vertalen in het vastgoed dat we voor deze doelgroep aanbieden.”
Over Angela Jansen
Angela heeft een achtergrond in facility management: “Nadenken over wat de klant wil en hoe we daarop het best aan kunnen sluiten is mijn natuurlijk neiging.”
Angela is in 2011 bij de DrieGasthuizenGroep terecht gekomen. “De Raad van Toezicht was op zoek naar iemand zonder zorgachtergrond, die juist andere dingen kon toevoegen en met een andere achtergrond. Door de vele ontwikkelingen in de zorg hadden ze iemand nodig met een frisse blik.”
De optimale combinatie van wonen en zorg
“We hebben een bewuste keuze gemaakt om het vastgoed zelf te willen behouden. We merken dat je als eigen baas veel meer kan bepalen over wat er met het vastgoed moet gebeuren.”
Eigen baas zijn werkt goed, maar is ook weer niet zaligmakend.
“Steeds wanneer we denken ‘hee, we hebben iets moois gemaakt’, merk ikDe dat er in de praktijk steeds nieuwe eisen aan de woningen gesteld worden.”
Hierdoor blijft de afstemming van wonen en zorg een permanente zoektocht.
Daarbij is het belangrijk om dicht bij de wensen van mensen te blijven. Dit doet de DrieGasthuizenGroep onder andere door in gesprek te gaan met huurdersvertegenwoordigers en elke week spreekuur te houden op de locaties.
“We proberen goed te luisteren naar wat mensen van ons vragen. Belangen verschillen vaak: wat de een prettig vindt qua wonen kan een ander juist helemaal niet waarderen. Toch zijn we er permanent, met elkaar, mee bezig om zo goed mogelijk de verschillende wensen te vervullen.”
Hier helpt de huurdersvertegenwoordiging bij. Die houdt de professionals bij de les en legt waar nodig de vinger op de zere plek.
Zorgen dat iedereen dezelfde taal spreekt
De mening van huurders is niet het enige wat telt. Ook de blik van zorgprofessionals op vastgoed is erg belangrijk.
Dit beaamt Angela ook: “Bij alles wat we tot nu toe hebben gebouwd of gerenoveerd maken we een klankbordgroep van allerlei mensen, zowel cliënten, bewoners, de bewonersvertegenwoordiging maar ook ergotherapeuten. Het gaat dan vooral over de betekenis van het programma van eisen, wat er nodig was en hoe dat eruitziet.”
Dat valt niet altijd mee.
Angela vervolgt: “Plattegronden kunnen lezen is bijvoorbeeld niet aan iedereen voorbehouden. Dan moet je de inbreng zelf naar een goede plattegrond vertalen. Uiteindelijk lukt het zo wel om een goed programma van eisen te maken.
Drempelloze woningen: glasheldere afspraak of niet?
Communicatie is in de samenwerking rondom wonen en zorg ontzettend belangrijk: je moet elkaar volledig begrijpen. En vooral ook willen begrijpen.
Angela noemt een voorbeeld van hoe dit mis kan gaan: “We hadden een programma van eisen met drempelloze woningen. De bouwer interpreteerde dat als ‘alleen een drempel bij de voordeur’.”
“Maar, voor ons was drempelloos echt volledig drempelloos. Dan denk je dat je elkaar goed begrijpt. Maar dan komt er alsnog iets uit wat je niet vooraf bedacht had.”
Kennis van elkaars wereld, belangen en taal is zo belangrijk, maar wordt nog weleens onderschat. Wederzijds begrip vereist veel voorbereiding en energie van beide kanten.
Dit voorbeeld illustreert hoe een klein en onverwacht misverstand grote gevolgen kan hebben. In dit geval werd in 53 splinternieuwe woningen de drempel bij de voordeur alsnog verwijderd.
Betere samenwerking tussen zorginstellingen en corporaties
Samenwerking lukt als je elkaar echt wilt begrijpen. En wanneer duidelijk is waarom je samenwerkt: voor wie doe je het uiteindelijk? Angela: “Uiteindelijk doe je het allemaal voor de mens die iets van je nodig heeft. Of dat nu het stickertje zorg heeft of een ander stickertje, het blijven kwetsbare mensen.”
Angela vervolgt: “We hebben de verzorgingshuizen in Nederland afgeschaft. Maar de achterliggende waarde daarvan – de ontmoeting en de voorzieningen in de buurt – blijft altijd een doelgroep aanspreken die daar behoefte aan heeft.” Samenwerken gaat makkelijker als je dat begrijpt.
Voor corporaties heeft Angela nog een praktische tip: “We horen vaak dat corporaties zeggen dat het bij ons in de zorg zo lang duurt. Dat klopt ook, maar dat is omdat er in de zorg veel formele zeggenschap is geregeld waar niet iedereen bij de corporaties van weet.” Corporaties kunnen zich hier meer bewust van zijn.
Goede voorbeelden en valkuilen
Angela Jansen is een van de sprekers tijdens het seminar Wonen en Zorg op 7 februari 2019. Zij deelt dan de successen, maar ook juist dingen die achteraf anders zijn uitgepakt dan gehoopt.
Kom ook naar het seminar Wonen en Zorg om te leveren van de ervaringen van de DrieGasthuizenGroep.
