We zijn in Nederland steeds bezig om volkshuisvestelijke teleurstellingen te creëren. Als corporatie heb je daar een belangrijke rol in. Dit kan anders.
De jaarlijkse Staat van de Volkshuisvesting is onlangs weer uitgekomen. En ook dit jaar hebben we die 100.000 nieuwbouwwoningen per jaar bij lange na niet gehaald. Om het in perspectief te plaatsen: de laatste keer dat we dit wél haalden, was in de jaren 80 van de vorige eeuw.
Stop met teleurstellingen creëren
Wat mij betreft wordt het tijd om realistisch te worden. Dus zeg als corporatie eens niet: ‘Wij gaan ons deel realiseren, we gaan het inrekenen, erover vergaderen en er tijd en energie in steken.’ Ik zou daarmee stoppen, want je bent alleen maar bezig om jezelf te demotiveren en in de maatschappij nieuwe volkshuisvestelijke teleurstellingen te creëren.
Wat zou je dan wel moeten doen? Natuurlijk mag je ambitieus zijn, maar stel wel realistische doelen voor jezelf. Je kunt die doelen altijd weer bijstellen. Ook naar boven, als blijkt dat er meer kan dan je dacht.
Maak tijd voor andere oplossingen
Dit heeft één nadeel: we moeten aan begin al zeggen dat 100.000 woningen bouwen niet realistisch is. Niet alleen qua aantallen, maar ook wat betreft beschikbare financiën.
Maar het levert ook iets op.
Het is natuurlijk jammer dat je tegen de samenleving moet zeggen: ‘Sorry, we gaan de woningnood niet op korte termijn oplossen.’ Maar je voorkomt daarmee wel onvermijdelijke teleurstelling in de toekomst.
Als je die teleurstelling naar het nu haalt, hou je tijd over om twee dingen te doen die volgens mij juist belangrijk zijn. En die op de langere termijn betere resultaten geven.
Allereerst kun je je alle tijd en energie besparen over woningen die je toch niet gaat realiseren, en je tijd en energie steken in dingen die wel werken.
Kijk naar de bestaande bouw
Bijvoorbeeld: wat kunnen we nog in de bestaande bouw doen, zodat mensen in Nederland zowel kwalitatief als kwantitatief beter kunnen wonen? Denk aan woningruil. Het komt bij veel corporaties misschien weleens voor, maar stuur je erop en promoot je het?
Met één woningruil kunnen twee huishoudens passender wonen. En nee, je creëert er geen extra woonruimte mee, maar je helpt wel twee woningzoekenden die nu niet in een passende woning wonen. Dat is die kwalitatieve kant, die je niet zou moeten vergeten.
Tegelijkertijd kun je in de bestaande voorraad ook iets aan het kwantitatieve woningtekort doen. Denk aan hospitaverhuur. Bij hoeveel corporaties komt dat voor? Promoot je dit actief bij je huurders?
Blijf realistisch
En ook hierbij geldt: je moet realistisch blijven. Niet elke oudere met een eengezinswoning gaat aan hospitaverhuur doen. En als dat wel zo zou zijn, dan zijn er misschien niet genoeg woningzoekenden die zo’n kamer zouden willen. Misschien wonen jongeren dan wel liever bij hun ouders, dat zou zomaar kunnen.
Dus wees realistisch, maar stel jezelf ook hier de vraag: heb ik hier al op ingezet? Promoot ik dit actief? En wat zijn dan realistische aantallen die ik zou kunnen halen?
In de bestaande voorraad kun je natuurlijk nog veel meer doen. Je kunt op doorstroming inzetten, je kunt woningen fysiek zo aanpassen dat het meerdere woningen worden, je kunt van alles. Richt je op dit soort oplossingen en hou tegelijkertijd je verwachtingen realistisch.
Niet meer tekenen bij het kruisje
En dan is er nog iets heel belangrijks: we moeten af van tekenen bij het kruisje bij de nationale prestatieafspraken. Niet meer als sector zeggen dat je die onrealistische doelen gaat waarmaken. Je kunt beter ambitieus én realistisch zijn. En zeggen wat je wel kunt realiseren.
Dan blijft er een stuk over, en daar hebben we hulp bij nodig. Van de lokale overheid, de provincie en de landelijke overheid. Maar ook van de bouwsector en allerlei andere partijen.
Want dat is de andere kant van het verhaal: op zich moet het mogelijk zijn om in Nederland op termijn weer 100.000 woningen per jaar te bouwen.
Maar op korte termijn is dit vanuit je eigen positie als corporatie gewoon niet realistisch. Doe dan ook niet alsof dat het wel is.
Dus: stop met onrealistische doelen en kijk hoe je ambitieus én realistisch echt verschil kunt maken.
