Portefeuille- en assetmanagement bij corporaties steeds volwassener (onderzoek 2022)

Ritske Dankert
13 september 2022

Dit is een artikel uit 2022. De meest recente onderzoeksresultaten vind je via https://corporatiestrateeg.nl/resultaten-pam/.

In 2022 deed De Corporatiestrateeg voor de 6e keer onderzoek naar portefeuille- en assetmanagement bij corporaties. Met dit jaar een verrassend verschil tussen grote en kleine corporaties.

Het portefeuille- en assetmanagement professionaliseert steeds verder. Van de 67 corporaties die dit jaar meededen aan het onderzoek, heeft 44% dit inmiddels goed geïntegreerd in de jaarcyclus. Deze corporaties baseren hun begroting op actuele portefeuille- en complexplannen. En dat maakt verschil, zo blijkt ook uit dit onderzoek.

Trend omhoog

Het percentage is iets lager dan vorig jaar, toen voor het eerst iets meer dan de helft van de corporaties het portefeuille- en assetmanagement had geïntegreerd. De trend is echter omhoog. Het percentage corporaties dat het portefeuille- en assetmanagement nu heeft verankerd in de jaarcyclus, is in de afgelopen 6 jaar met ongeveer 20% gestegen. We hopen dat die trend zich doorzet, liefst met nog een iets steilere curve. 

Puzzelstukjes

Het portefeuille- en assetmanagement bestaat uit verschillende puzzelstukjes. De organisatie: is er genoeg capaciteit? Weet iedereen wat er van hem of haar verwacht wordt? De processen: weet je op welk moment van het jaar je welke stappen onderneemt? De data: heb je voldoende data beschikbaar en is de kwaliteit op orde? De software: koppelt die alles goed aan elkaar en kun je er prettig mee werken? 

Deze vier samen bepalen het vijfde en belangrijkste puzzelstukje: de inhoud. Het gaat er uiteindelijk om dat je weet wat er speelt in je werkgebied, wat de opgaven en de kaders zijn en hoe je dat vertaalt naar actueel beleid en keuzes op strategisch en tactisch niveau. 

Inhoud en data blijven achter

Op al deze onderdelen kregen corporaties een score van ontwikkelingsfase 0 tot en met 6. Opvallend is dat de inhoud nog wel wat achterblijft; de sector als geheel scoort daar lager dan fase 2. 

De onderdelen software en organisatie scoren goed, de processen hebben een sprong in de goede richting gemaakt, maar de datakwaliteit blijft nog wat achter. Dat is een probleem: pas als de datakwaliteit omhoog gaat, kan de inhoud meestijgen. 

De groten halen kleineren in

Het meest opmerkelijke resultaat uit dit onderzoek, is het verschil tussen grote en kleine(re) corporaties. Voor het eerst sinds de start van dit onderzoek in 2017 scoren de grote corporaties (meer dan 10.000 vhe) beter dan de kleine(re) wat betreft inhoud. De grotere corporaties hebben beter in beeld wat de opgaven in hun werkgebied zijn. En ze hebben die opgaven ook beter vertaald naar beleid op strategisch en tactisch niveau. 

De voorsprong van grotere corporaties op het gebied van software en het inrichten van processen begint zich te vertalen in een hogere score op inhoud. Vorig jaar was al duidelijk dat de grotere corporaties met een inhaalslag bezig waren. Nu zie je voor het eerst dat een nauw contact met je huurders, het voordeel van kleinere corporaties, niet meer genoeg is voor inhoudelijk sterk portefeuille- en assetmanagement.

Succesfactoren

Uit het onderzoek komen drie succesfactoren voor portefeuille- en assetmanagement naar voren. Allereerst komt er op landelijk niveau steeds meer druk om te presteren. Sinds het kabinet weer een minister voor volkshuisvesting heeft, komen daar veel plannen vandaan waarin een grote rol van de corporaties wordt verwacht. 

Omdat de financiële middelen onvoldoende zijn om aan alle opgaven te voldoen, moeten er scherpere keuzes gemaakt worden. En dat kan alleen als je je portefeuille- en assetmanagement goed op orde hebt. 

De 2e succesfactor is goede software. Goede software – zoals PAM van Batavia Groep of SAM van Ortec – helpt enorm om de verschillende onderdelen aan elkaar te knopen. Je hebt simpelweg goede software nodig om alle benodigde data bij elkaar te rapen, er zinvolle informatie uit te halen en die financieel door te rekenen. Dat is veel te complex geworden om achterop een bierviltje te doen. 

Tot slot de belangrijkste succesfactor: als je consistent op alle onderdelen doorontwikkelt, dan wordt de inhoud ook steeds beter. Dit is een gestage ontwikkeling die de nodige investeringen vraagt, maar waar corporaties steeds minder zónder kunnen. 

De vervolgstappen 

Waar kun je je als corporatie op richten als je je portefeuille- en assetmanagement verder wilt verbeteren? Allereerst is het adagium ‘meedoen is belangrijker dan winnen’ wel een beetje achterhaald. 

Het gaat er nu om dat je het goed inrichten van de processen, het op orde hebben van de software en je organisatie gaat verzilveren op inhoud. Dat je scherpere keuzes maakt, die niet alleen de volkshuisvesting ten goede komen, maar die er ook voor zorgen dat je meer bereikt met minder geld. Het is tijd om voor de medailles te gaan. 

De datakwaliteit is daarbij nog wel de grootste bottleneck. Daar ligt voor veel corporaties nog een belangrijke opgave. 

En specifiek voor kleinere corporaties: maak een inhaalslag met je software, en in de slipstream daarvan met je processen. De tijd dat met je huurders praten genoeg was, is echt voorbij. Je zult ook als kleine(re) organisatie moeten investeren in je software. 

Wil je verder met portefeuille- en assetmanagement? Kom dan naar het seminar in oktober: een dag met allerlei workshops over verschillende thema’s. Andere corporaties vertellen hoe zij omgaan met portefeuille- en assetmanagement. Niet alleen leerzaam, maar ook een plek om veel vakgenoten te ontmoeten. Alle informatie over het jaarcongres lees je op https://corporatiestrateeg.nl/jaarcongres-portefeuille-asset-management/.


Hieronder vind je wat meer achtergrondinformatie over het onderzoek:

Hoe snel kun je groeien?

Wil je meer weten over de snelheid waarmee je corporaties hun portefeuille- en assetmanagement professionaliseren? Bekijk dan ook de onderstaande video:


Toelichting bij de ontwikkelingsfasen

In de onderstaande video geef ik een toelichting op de ontwikkelingsfasen van portefeuille- en assetmanagement die in het onderzoek centraal staan.

Resultaten uit vorige jaren

Het onderzoek over de stand van portefeuille- en assetmanagement in de sector loopt al sinds 2017. Wil je meer lezen over de resultaten uit vorige jaren? Lees dan de onderstaande artikelen:

Wil je verder met portefeuille- en assetmanagement? Dan spreek ik je graag tijdens het seminar Portefeuille- en Assetmanagement in oktober.