Overal in Nederland lopen woningbouwprojecten gevaar omdat het stroomnetwerk de extra belasting niet aankan, en er geen plannen om dit op korte termijn te verzwaren. Ik denk dat het tijd is om serieus te gaan nadenken over exotische oplossingen voor nieuwe woningen.
Corporaties kunnen steeds vaker geen stroomaansluiting meer realiseren bij nieuwbouwwoningen. Tegelijkertijd ontstaan er problemen met verduurzaming, waarbij woningen meer stroom nodig hebben dan voorheen. Ik hoor soms al verhalen van corporaties die 20 jaar moeten wachten op een aansluiting op het stroomnetwerk.
Alternatieven voor 20 jaar wachten
In plaats van te wachten op netbeheerders, denk ik dat het tijd is om na te denken over oplossingen die tot nu toe als te exotisch zijn weggezet. Je hoeft natuurlijk niet alle suggesties die ik in dit artikel geef op te volgen, maar ik raad je wel aan om hier serieus naar te kijken.
Die 20 jaar wachten is inmiddels geen uitzondering meer. En er is voorlopig ook geen zicht op wanneer die termijn korter wordt. Een halfjaar kun je nog wel wachten, maar 20 jaar is geen realistische termijn. Nieuwe woningen zijn nu nodig. We moeten dus iets anders verzinnen.
Aansluitingen prioriteren
Niet alle oplossingen zijn exotisch. Sinds kort is het voor netbeheerders mogelijk om prioritering aan te brengen in waar het stroomnet als eerste wordt verzwaard.
Het is dan dus aan corporaties om aan te geven hoe groot het belang van sociale huurwoningen is. Ik hoor nu soms dat er kernen aan de beurt komen waar geen behoefte is aan uitbreiding, terwijl groeikernen achterblijven. En die planning wil je natuurlijk andersom hebben.
Waar is nog ruimte?
Je kunt als corporatie ook kijken naar waar je gaat bouwen. Waar is nog ruimte op het stroomnetwerk? Waar kun je nieuwbouwwoningen nog laten aansluiten op het net?
Dat vraagt natuurlijk overleg. Met de netbeheerder, maar ook met de gemeente die bouwgrond beschikbaar zou moeten maken. Dat betekent dat je minder je eigen visie kunt volgen waar je het liefst zou willen bouwen.
Andere energiebronnen
Een andere optie is kijken naar het gebruik van lokale energiebronnen, zodat je (deels) buiten het stroomnetwerk kunt blijven. Denk aan lokale warmtecentrales of windmolenparken.
Dit vereist wel een grootschalige ontwikkeling: dit ga je niet voor tien woningen doen, maar misschien wel voor duizend.
Dan praat je dus over off-grid netwerken die je zelf kunt bouwen. Dat betekent bijvoorbeeld dat je gaat samenwerken met bouwers die zowel woningen als transformatorhuisjes kunnen bouwen.
Off-grid
Je kunt ook nog kiezen voor het bouwen van off-grid woningen. Er zijn verschillende concepten. Denk bijvoorbeeld aan passiefhuizen.
Maar ook woningen die heel weinig stroom gebruiken, zoals 10 ampère-woningen. Dit soort woningen hebben ongeveer evenveel stroom nodig als één lantaarnpaal. Ze zijn al gerealiseerd door een corporatie op de Veluwe.
En ja, dit zijn dure oplossingen.
En het vereist ook iets van de bewoners, want je hebt met allerlei installaties te maken, zoals een thuisbatterij. En het vraagt om anders omgaan met energie. Maar denk er in ieder geval over na: of, waar en in welke mate je dit zou kunnen toepassen.
Bestaande woningvoorraad
Wellicht zijn er ook woningen in de bestaande voorraad die je off-grid zou kunnen maken. Zodat je ergens anders weer ruimte creëert om nieuwe woningen aan het stroomnet toe te voegen.
Een andere oplossing is het splitsen van bestaande woningen, waardoor je minder stroom nodig hebt dan wanneer je losse extra woningen zou bouwen.
En de meest exotische oplossing: denk eens na over verplaatsbare woningen. Dan kun je die woningen bouwen op plekken waar nu stroom is, en later verplaatsen naar de plekken waar je ze eigenlijk had willen bouwen.
Ik realiseer me dat deze oplossingen misschien wat aan de exotische kant zijn, maar ik denk wel dat het nodig is om serieus na te denken hoe je ondanks de netcongestie toch meer woningen aan de voorraad kunt toevoegen. Want 20 jaar wachten op een stroomaansluiting is sowieso geen realistisch alternatief.
