Innovaties in duurzaamheid en kwaliteit van corporatiewoningen: de aanpak van Mitros

Als woningcorporatie met bijna 30.000 woningen voert Mitros jaarlijks honderden renovaties uit. Ze dagen de markt uit om met oplossingen te komen, zodat deze renovaties sneller, goedkoper én duurzamer kunnen worden uitgevoerd. Gerdi Berkers, projectleider voor innovatietrajecten bij Mitros, ging hierover in gesprek met Ritske Dankert van De Corporatiestrateeg.

‘De aanleiding om met deze projecten te starten, was de vraag hoe we onze renovaties beter en sneller kunnen laten uitvoeren’, vertelt Gerdi. ‘De opgave is enorm. We krijgen niet altijd de kwaliteit die we nodig hebben en voor bewoners geeft een renovatie veel overlast.

Zo zijn we op het spoor gekomen van open innovaties. We leggen de markt een specifiek vraagstuk voor, zodat de innovaties op een snelle manier naar ons toe komen.’

Op projectniveau blijkt de markt niet direct warm te lopen voor innovaties. Een complex met 200 tot 300 woningen is een te kleine opdracht om hiervoor te innoveren.

Dus moest Mitros iets anders verzinnen.

Open innovatie: grotere vragen stellen aan de markt

‘Op een gegeven moment’, vertelt Gerdi, ‘hebben we de vraag naar innovaties uitgebreid. Zo kwamen we op de Badkamer Challenge. We stelden onze vraag niet voor een paar honderd woningen, maar voor alle 30.000 woningen die we als corporatie beheren.

Dit was een hele ambitieuze stap.

We wisten niet zeker of er een oplossing was voor onze vraag. Dit deden we in een wedstrijdvorm met open innovaties. De markt werd daarin echt uitgedaagd. Zo kwamen de innovaties versneld bij ons terecht. Want wat bleek? De producten zijn vaak wel beschikbaar, maar komen niet altijd bij de corporaties terecht.’

De meeste winnaars van de challenges combineerden reeds bestaande technieken op een slimme manier met elkaar. Dat was ook logisch, omdat Mitros op zoek was naar een oplossing die op korte termijn kan worden toegepast.

Innovaties in samenwerking en product

‘Wat ik geweldig vond, is dat partijen onderling veel beter zijn gaan samenwerken’, vindt Gerdi. ‘Dat zag je bij de 100%GZNDwonen Challenge. Installateurs en bouwers gingen in gesprek met gezondheidsdeskundigen en bewonersbegeleiders. De partijen gingen zich daardoor verdiepen, om te bekijken wat nu écht de vraag is. Door onze challenge ontmoeten de partijen elkaar en ontstaan samenwerkingsverbanden. Dat is echt een grote meerwaarde.’

‘Uit de laatste uitdaging, de Isolatie Challenge, is een hele innovatieve oplossing gekomen’, vertelt Gerdi. ‘Een van de deelnemende partijen demonstreerde hun oplossing met een pak koffie. Zo’n pak is helemaal vacuüm getrokken. Ze willen kijken of ze dit ook met de gevels van woningen kunnen doen. Dat is een nieuwe techniek, die nog helemaal verder moet worden ontwikkeld. Bij ons krijgt men een podium en een proeftuin om dit te doen.’

In gesprek met de leveranciers

Aannemers passen al veel nieuwe producten toe in corporatiewoningen. Maar corporaties praten vrijwel nooit met de leveranciers van die producten.

Om de innovatie verder aan te jagen heeft Mitros in dit geval ook rechtstreeks met leveranciers gesproken. Zo krijgen leveranciers beter inzicht in de vraag van de eindgebruiker. Hieruit ontstaan ook weer nieuwe samenwerkingen. Bij de Isolatie Uitdaging werken bijvoorbeeld een Italiaans bedrijf en een Zweeds bedrijf samen met een Nederlandse marktpartij om hun product hier op de markt te krijgen.

‘We gaan echt in gesprek met de leveranciers van de bouwbedrijven’, vertelt Gerdi. ‘We zoeken zo diep mogelijk in de waardeketen naar een oplossing. De nieuwe technieken komen niet van de bouwers, maar van de leveranciers. Als de leveranciers begrijpen wat we vragen, kunnen ze ook beter reageren op wat we nodig hebben.’

Is de bouwsector wel bereid tot innovatie?

Gerdi komt met veel partijen in aanmerking die openstaan voor innovatie. ‘Bij zo’n challenge denken bouwers heel goed mee over het proces. Ze kijken hoe ze het product zo snel mogelijk en met zo min mogelijk overlast voor de bewoners kunnen plaatsen.’

‘Voor zo’n bouwbedrijf moet het wel interessant zijn om te innoveren’, meent Gerdi. ‘Dan moet er niet een vraag van 200, maar van 30.000 woningen liggen. Bij de laatste challenge hadden we samen met Bo-Ex en Portaal zelfs 90.000 woningen. Vervolgens hebben we daar sympathisanten bij gezocht. Dit zijn corporaties die ook interesse hebben om de resultaten van de challenges te gaan implementeren. In totaal hebben we het dan al over ongeveer 500.000 woningen. Dat maakt het voor een marktpartij een stuk interessanter.’

Ander opdrachtgeverschap van corporaties

Het is nogal een verschil of je een project van twee complexen in een buurt moet aanbesteden of dat je meedoet in een project waarbij het over 100.000+ woningen gaat. In de challenge wordt de vraag op een andere manier gesteld. Het is een open innovatie, dus er zijn nog geen contractuele afspraken gemaakt.

‘Nadat er uit zo’n challenge een oplossing is gekomen, moeten corporaties ieder individueel bekijken hoe ze dit in hapklare brokjes kunnen uitvoeren’, vertelt Gerdi. ‘Hoe kunnen ze de innovaties omarmen in hun eigen processen? Eerst kijk je samen met andere betrokken corporaties met de markt welk product je precies wilt hebben. En vervolgens ga je individueel kijken hoe je de uitvoering daarvan in je eigen woningen gaat regelen.’