Wat wil je bereiken met je beleid? Maak het transparant met een doelenboom

Spring je meteen in het diepe wanneer je met een nieuw beleidsthema aan de slag gaat? Bedenk je dan eerst wat je wil bereiken met jouw beleid. Begin niet meteen met schrijven, maar schets eerst een duidelijk beeld van de doelen van jouw beleid. Dit kun je doen met een doelenboom.

Doel van een doelenboom

Met een doelenboom denk je vooraf na over het doel van je beleid, waarmee het maken van beleid makkelijker wordt. Je hebt dan immers de structuur van de nota al.

Ook maak je de hoofddoelstelling van jouw beleid hanteerbaar en vergroot je de meetbaarheid door subdoelen op te stellen.

Het overzicht dat je hiermee krijgt, maakt het ook makkelijker om je subdoelen te kunnen prioriteren.

Voorbeeld van een doelenboom

Werk bij het maken van een doelenboom van boven naar beneden. Bovenaan komt het hoofddoel wat je hebt, onderaan de subdoelen en de instrumenten die je kunt gebruiken.

Stel jezelf hierbij de vraag ‘Wat is het belangrijkste doel van mijn beleid?’. Het hoofddoel zou bijvoorbeeld kunnen zijn het creëren van een leefbare wijk. Vervolgens bedenk je je hoe je dit kunt bewerkstelligen. Bijvoorbeeld door de verkeersveiligheid te vergroten of vandalisme te verminderen. Alle subdoelen die je opschrijft dragen bij aan, in dit voorbeeld, een meer leefbare wijk.

Je kunt vervolgens de subdoelen steeds verder specificeren, totdat je op het niveau van middelen uitkomt. Voor het vergroten van verkeersveiligheid zou je bijvoorbeeld meer snelheidscontroles en 30-kilometer zones kunnen instellen.

Door op deze manier de doelenboom uit te werken krijg je in één schema alle doelen en middelen overzichtelijk op een rijtje.

Wanneer je alle doelen en middelen duidelijk hebt, kun je prioriteren. Wat is het belangrijkste om eerst aan te pakken? Waar liggen de kansen? En welke middelen zijn beschikbaar?

Wil je tips over het schrijven van beleid altijd bij de hand hebben? Download dan het e-boek “17 schrijftips voor leesbaar en overtuigend beleid” (PDF).

Check je doelenboom

Controleer na het maken van een doelenboom altijd even of deze compleet is. Let erop dat alleen op de onderste regel van de doelenboom instrumenten staan. Stel jezelf hierbij ook nog een keer de vraag: ‘Dragen de subdoelen écht bij aan het hoofddoel?’.

Is je doelenboom helemaal compleet? Dan kun je met een gerust hart gaan schrijven. Je zult zien dat je met de doelenboom erbij veel sneller en gestructureerder kunt werken.

Voorbeeld van een doelenboom

Hieronder zie je een voorbeeld van een doelenboom van Loket Gezond Leven (Bron: Loket Gezond Leven)

Wil je tips over het schrijven van beleid altijd bij de hand hebben? Download dan het e-boek “17 schrijftips voor leesbaar en overtuigend beleid” (PDF).