In netwerken samenwerken aan beleid: waar moet je op letten?

Bij beleidsvorming in netwerken is sprake van meerdere min of meer gelijkwaardige organisaties die alleen door samen te werken een aantal gezamenlijke doelen kunnen bereiken.  Ga je met jouw organisatie zelf samenwerken in een netwerk? Volgens onderzoekers De Bruijn, Ten Heuvelhof, Klijn en Koppenjan zijn er vier dingen waar je dan op moet letten.

Lees ook het eboek 17 schrijftips voor leesbaar en overtuigend beleid.

Wederzijdse afhankelijkheid

Ten eerste is het belangrijk dat de partijen binnen netwerken van elkaar afhankelijk zijn. Dat betekent dat niet één partij zijn doelen kan bereiken zonder de andere partij(en). 

Als dit wel zo is, en er één partij bovenliggend blijkt te zijn dan kan dit problematisch zijn. Omdat de bovenliggende partij zich te weinig gelegen laat liggen aan de belangen van de andere partijen. De andere partijen kunnen dan het gevoel hebben dat ze weinig baat hebben bij de samenwerking, en het netwerk verlaten.

Verscheidenheid

Waar je ook rekening mee moet houden met het samenwerken in netwerken, is de grote verscheidenheid van partijen. Iedereen heeft zijn eigen belang. En veel partijen zijn vooral betrokken bij hun onderdeel van het beleid. 

Sommige betrokken partijen hebben bijvoorbeeld invloed op de financiering, anderen op het draagvlak onder burgers. Hier kun je rekening mee houden wanneer je bijvoorbeeld taken verdeelt binnen een netwerk, of wanneer je ook luistert naar de standpunten van anderen.

Lees ook het eboek 17 schrijftips voor leesbaar en overtuigend beleid.

Open of gesloten

Een derde onderwerp is de openheid of geslotenheid van partijen in een netwerk. Je ziet dat organisaties vaak open staan tegenover invloeden van buitenaf die ze als positief zien. Een gesloten houding hebben ze tegenover invloeden die als negatief worden beschouwd.

De mate waarin een organisatie open staat tegenover deelname aan een netwerk of deelname aan bepaalde activiteiten binnen een netwerk, kan ook iets zeggen over de argumenten die daarachter zitten. Daarnaast geldt ook: hoe afhankelijker je van het netwerk bent, hoe meer je je open zult (moeten) stellen.

Dynamiek

Als laatste is van belang dat een netwerk dynamisch is. Dit betekent onder meer dat je samen kan leren, en dat er ook synergie kan optreden binnen een netwerk.

Een voordeel daarvan is dat je veel meer begrip krijgt voor elkaar positie als je samenwerkt in een netwerk en meer inzicht krijgt in elkaar mogelijkheden en onmogelijkheden. Hierdoor zal de samenwerking na verloop van tijd soepeler gaan verlopen.

Als je zelf gaat samenwerken in een netwerk is het interessant om dit netwerk eens te beschrijven aan de hand van bovenstaande vier onderdelen. Zo kun je goed je eigen positie in het netwerk bepalen. En je weet hoe je goed kunt inspelen op de behoeften en vragen van de andere partijen in het netwerk.

Boektip bij dit artikel: Bruin, Hans de en Ernst Ten Heuvelhof (1999). Management in netwerken. Tweede geheel herziene druk. Lemma, Utrecht. En als beleidsmaker lees je natuurlijk ook het eboek 17 schrijftips voor leesbaar en overtuigend beleid.