Duurzaamheid is méér dan energie- en CO2-reductie (interview met Jeffrey Mennen)
Jeffrey Mennen is een van de vijf energieambassadeurs voor het programma Huren Met Energie. Dit is een programma van het ministerie van Binnenlandse zaken en uitgevoerd door Aedes en Platform 31 en heeft als doel om corporaties drie jaar lang te ondersteunen bij het behalen van hun duurzaamheidsdoelstellingen, onder andere door workshops te organiseren en energieambassadeurs beschikbaar te stellen.
Ik sprak met hem over de stappen die corporaties vandaag al kunnen zetten om in 2050 CO2-neutraal te worden.
Huren met Energie en de Stroomversnelling
Naast het programma ‘Huren Met Energie’ is Jeffrey bezig met De Stroomversnelling, welke is ontstaan vanuit het programma Energiesprong. Vanuit Platform31 werd daarbij de markt aangejaagd om op grote schaal vraag en aanbod te laten ontstaan voor gebouwen zonder energienota. Deze is opgezet om Nul op de Meter op grote schaal mogelijk te maken. Jeffrey Mennen is relatiemanager van de Stroomversnelling en helpt corporaties de eerste stappen te zetten naar Nul op de Meter-renovaties en -nieuwbouw.
De eerste stap naar verduurzaming is dezelfde taal spreken
Bij het aansturen van de woningvoorraad is duurzaamheid een belangrijk thema voor corporaties. Momenteel is dat volgens Jeffrey erg geënt op energiebesparing. De afgelopen drie jaar heeft hij gezocht naar een manier om het thema duurzaamheid daar goed aan te koppelen.
“Duurzaamheid is meer dan alleen energiebesparing”. De opgave van de corporatie is nu om gemiddeld label B te hebben in 2020. Aedes heeft de lijn inmiddels uitgezet naar CO2-neutraal in 2050. Maar wat heeft dat nu allemaal met elkaar te maken en hoe past het thema duurzaamheid in dat vraagstuk?
CO2-neutraal in 2050 is een grote ambitie op een lange termijn. Gelijktijdig vraagt Aedes aan corporaties om in 2018 de route naar dit einddoel te omschrijven. Omdat er nog weinig concreet is, kan dat voor corporaties lastig zijn. Jeffrey vindt het belangrijk dat een corporatie allereerst een eenduidig beeld heeft van wat duurzaamheid is en wat de corporatie daaraan kan bijdragen.
Hij heeft daarbij zelf veel steun gehad van het framework van The Natural Step. Die gaat kort gezegd onder andere uit van de wereldwijde definitie van de VN-commissie Brundtland (1987) en 4 duurzaamheidsprincipes. “Als je dat als uitgangspunt hanteert, spreek je allemaal dezelfde taal. Zo kun je gericht sturen op duurzaamheid en concrete afspraken maken met elkaar.”
Duurzaamheid als integraal project
Wanneer je de verduurzaming van de woningvoorraad vanuit een breder perspectief bekijkt, zie je al snel dat niet alleen energiebesparing belangrijk is, maar dat ook het materiaalgebruik in de toekomst zal moeten verduurzamen. “Veel corporaties vinden dat een stap te ver. Wat ik wil bereiken is dat corporaties zich realiseren dat dat aan de orde komt, maar weten dat zij dat niet in één keer allemaal hoeven te regelen.”
Als de bekende ‘stip op de horizon’ bekend is kunnen de corporaties weloverwogen besluiten om te starten met CO2-reductie en energiebesparing, terwijl ze toekomstige opgaven wel in beeld hebben. “Dan zie je dat je het integraal aanpakt in plaats van op elk thema apart. Daarmee voorkom je dat je bijvoorbeeld bespaart op energie, maar dan verkeerde materialen gebruikt, waardoor je op een ander vlak weer niet duurzaam bezig bent.”
De eerste stappen naar een duurzame woningvoorraad
Op 5 oktober 2017 organiseerde De Corporatiestrateeg een seminar over portefeuille- en asset management bij woningcorporaties. Jeffrey Mennen deelde hier zijn kennis en ervaring om corporaties op weg te helpen naar een volledig energieneutrale / CO2-neutrale woningvoorraad.
Tijdens het seminar maakte Jeffrey Mennen corporatiemedewerkers ten eerste bewust dat duurzaamheid meer is dan energie- en CO2-reductie. Ook gaf hij aanwijzingen om ervoor te zorgen dat er binnen de organisatie een gezamenlijk beeld ontstaat van duurzaamheid en de opgaven daarin, zodat er direct concrete afspraken gemaakt kunnen worden.
Wanneer duidelijk is dat het thema duurzaamheid breder is dan alleen energiebesparing en CO2-reductie, vindt Jeffrey het belangrijk om gelijk weer met beide voeten op de grond te komen. “Wat kunnen we op korte termijn concreet gaan doen?”
Er zijn verschillende methoden om de eerste stap te bepalen, waaronder backcasting. Daarbij wordt vanuit het gewenste toekomstbeeld teruggekeken naar mogelijke ontwikkelingstrajecten. “Daarbij kijk je naar het heden en vraag je je af: wat doe ik al goed en welke stappen zet ik als eerste? Dat zal nu gestuurd zijn op CO2 en energie.”